Groeiende nervositeit

De uitspraken die De Gucht zondagmorgen deed in de Zevende Dag kwamen niet echt als een verrassing. Zoals u hier vorige week reeds kon lezen, maakte De Gucht er in een debat op de Antwerpse universiteit geen geheim van dat er volgens hem enkel een Belgische regering kan komen indien CD&V en NVA hun verkiezingsbeloftes begraven. Gisteren herhaalde de minister het op nationale televisie, waarop NVA-voorzitter De Wever een uitval deed naar de Open VLD.

Nochtans heeft de VLD een punt. De Gucht zegt slechts wat eenieder in dit land weet - als men een Belgische regering wil vormen, dan zal men plat op de buik moeten. Dan zal men, zoals De Gucht vorige week op UFSIA zei, een soepel been moeten hebben. De Wever mag nog zoveel lawaai maken, het verandert weinig aan de realiteit van de Belgische politiek. Een Belgische regering komt er slechts als de Vlaamse partijen hun kiezers verraden.

Uiteraard heeft De Wever gelijk. Men kan van de VLD niks anders verwachten dan platvoerse bereidwilligheid tot een communautaire ijskast-operatie. Maar het siert de VLD dat zij hiervan nauwelijks nog een geheim maken. Het getuigt van een realistisch inzicht in de hedendaagse Belgische politiek. Dat is meer dan wat van De Wever kan gezegd worden.

De bittere uitval van De Wever naar De Gucht verraadt een groeiende radeloosheid. Men zegt dat de waarheid kwetst. En de waarheid is inderdaad dat De Wever langzaamaan tot het besef moet beginnen komen dat er van een staatshervorming, laat staan de Vlaamse resoluties, geen sprake kan zijn als er een Belgische regering moet worden gevormd. Zijn emotionele uitval kan slechts met moeite verbergen dat ook De Wever dat nu begint in te zien.

Wie dit duidelijk wel al inziet, is Yves Leterme. De man die de voorbije maanden voor de camera verschillende keren getuigde van loslippigheid, houdt nu die lippen op elkaar. Hoewel de CD&V officieel de analyse van De Gucht afwijst, valt de morele leider van het kartel op door zijn stilzwijgen. Probeert hij als formateur boven het gekibbel van de partijen te staan? Het is mogelijk. Maar het is ook mogelijk dat Yves Leterme tot het pijnlijke besef is gekomen dat De Gucht gewoon gelijk heeft. Misschien ziet Leterme eindelijk in dat hij enkel een Belgische premier kan worden als hij zijn verkiezingsbeloftes inslikt.

De realiteit van de Belgische situatie betekent dat men zijn Vlaamse wortels moet verraden als men een Belgisch staatsman wil worden. Als Leterme in de voetsporen van Verhofstadt wil treden en Belgisch premier worden, dan zal hij ook écht in de voetsporen van Verhofstadt moeten treden en elke Vlaamse reflex verdringen. Zal Leterme hiertoe bereid zijn? De nervositeit van De Wever getuigt in ieder geval niet van veel vertrouwen in zijn formateur.

Een soepel been

Gisteravond was er een interessant debat op de oude UFSIA campus. Het ging om een tweestrijd tussen twee zwaargewichten van de Vlaamse politiek - Karel De Gucht en Gerolf Annemans. De opkomst was er dan ook naar en de aula was tot de nok gevuld, wat u vrij letterlijk mag opnemen. Mening toeschouwer heeft het debat vanop de trappen gevolgd.

Het debat op zichzelf was aangenaam om volgen, hoewel het duidelijk was dat de beide kemphanen elkaar het licht in de ogen wel gunnen. Het ging er soms bijna gemoedelijk aan toe. Maar daar ligt niet het opmerkelijke van de avond.

Toen het over de huidige politieke situatie ging, hamerde Annemans erop dat de Vlamingen het been moesten stijf houden en de Walen dwingen tot toegevingen in de staatshervorming. De Gucht merkte daarop droogjes op dat het been toch ooit terug soepel zou moeten worden. Hij stelde dat zijn Vlaamse partners - lees de CD&V - zouden moeten leren om zich soepel op te stellen. Toen Annemans hierop verder ging, gaf De Gucht met enige misplaatste trots toe dat de bereidheid tot het versoepelen van het been bij zijn partij wél reeds aanwezig is.

We moeten De Gucht erkentelijk zijn voor zijn intellectuele eerlijkheid. We weten allemaal dat de VLD geen bal geeft om de Vlaamse verzuchtingen van de kiezer. Bart Somers mag dan wel al stoere praat verkopen als hij naast Jo Vandeurzen staat, maar als puntje bij paaltje komt zal de VLD zonder scrupules de eis tot splitsing van BHV en een verdere staatshervorming begraven. Dat hebben ze de voorbije acht jaar lang gedaan onder Verhofstadt en ook nu zouden ze dat zonder enige schroom doen. Iedereen weet dat en het siert De Gucht dat hij daar ook openlijk voor uitkomt - zij het dan in de afwezigheid van de verzamelde pers.

De VLD beseft dat er slechts een Belgische regering komt wanneer de Vlaamse eisen de koelkast in verdwijnen. In die zin verdient de VLD een pluim, want dat is wat zij ook reeds voor de verkiezingen stelden toen ze met een belgicistisch programma naar de kiezer trokken. De VLD durft de Belgische realiteit onder ogen zien, namelijk dat een partij die een federale regering wil vormen met de Walen elke Vlaamse reflex moet opgeven. De Gucht gaf gisterenavond openlijk toe dat zijn partij dit reeds gedaan heeft. De VLD heeft voor België gekozen.

De CD&V zal zeer binnenkort ook een keuze moeten maken. Ze maakten de kiezer wijs dat zij én een Vlaamse én een Belgische partij konden zijn. Dat zij forse Vlaamse eisen op tafel konden leggen én toch een federale regering vormen. Ofwel waren zij naïef ofwel intellectueel oneerlijk. Nu wordt de CD&V geconfronteerd met de Belgische realiteit - de realititeit dat zij al hun verkiezingsbeloften zullen moeten begraven als zij een Belgische regering willen vormen. Dat zij daarvoor, net als de VLD, een soepel been zullen moeten hebben. De tijd voor tsjeverigheid is voorbij. De CD&V zal moeten kiezen tussen België of Vlaanderen. Vergeef mij m'n cynisme, maar ik weet waarop ik geld zet.

Quid NVA? K3!

Een maand lang heeft Herman Van Rompuy water mogen hozen uit het zinkende Belgische schip. Enkele keren ging hij zelf bijna kopje onder, maar het lijkt erop dat hij uiteindelijk toch min of meer in zijn opdracht geslaagd is. Oranje-blauw zit terug rond tafel en Yves Leterme is weer formateur en kandidaat-premier. Maar hoe zijn we hier beland? Hoe kreeg Van Rompuy de partijen zover om de onderhandelingen te hervatten?

Het is op zich al bedenkelijk dat de gewone burger hiervan geen flauw idee heeft. In de media wordt de "methode Van Rompuy" dikwijls geprezen, maar een democraat kan niet anders dan zich hier vragen bij stellen. Een maand lang heeft Van Rompuy zich als een dief in de nacht door het politieke landschap begeven, zonder de mensen die hem verkozen, de kiezers, op een of andere wijze op de hoogte te houden van wat hij - onze vertegenwoordiger die overigens door ons betaald wordt - nu juist wel deed. Maar goed, in België moeten transparantie en democratie wel vaker wijken voor de raison d'etat.

Onrustwekkender zijn de eerste dagen van formateur Leterme II, die voortgaat op het elan van Van Rompuy. Dan heb ik het niet over het welhaast paranoïde stilzwijgen tegen de pers, maar wel over zijn voornemen om minder onderhandelaars uit te nodigen aan tafel. Gedurende de voorbije maand is Bart De Wever een beetje uit beeld verdwenen, politiek althans, want van K3 shows was hij met zijn gezin nauwelijks weg te slaan. Het lijkt er in ieder geval op dat Leterme zinnens is om De Wever ook in de komende onderhandelingen wat meer langs de kant te laten staan.

Quid NVA? Het was reeds vele weken geleden te lezen in de befaamde schootnota van Dehaene. De vraag is vandaag prangender dan ooit. Het is geen geheim dat de aanwezigheid van de NVA aan tafel voor de Franstalige partijen reeds vanaf het begin een doorn in het oog was. Dehaene wist dit toen reeds en ongetwijfeld besefte Van Rompuy het ook. Het lijkt erop dat vandaag ook Yves Leterme dit langzaamaan begint in te zien. Bart De Wever kan zich beter maar al wat zorgen beginnen maken. Hij zou de komende weken wel eens heel wat tijd kunnen hebben om naar K3 te gaan zien.

Petitie der hofnarren

Voor het eerst in lange tijd is het Belgische establishment echt ongerust over de toekomst van hun land. Een splitsing van België lijkt voor de modale Vlaming helemaal geen doemscenario meer en ook een gezaghebbend buitenlands weekblad als the Economist vindt dat het nu wel eens tijd wordt voor een boedelscheiding. De Vlaamse onafhankelijkheid is tastbaarder dan ooit.

Maar er komt langzaamaan een tegenoffensief op gang vanuit de belgicistische hoek. De afgelopen dagen is er grote ruchtbaarheid gegeven aan een petitie vóór het behoud van België en tégen elke legitieme vraag naar regionalisering van bevoegdheden. De petitie in kwestie is een initiatief van de vakbonden, vanouds gekend voor hun onvoorwaardelijke steun aan het regime, ook als dit ten koste van hun eigen leden gaat.

De meeste aandacht gaat echter naar de 400 zogenaamd 'bekende Vlamingen' die de petitie ondertekenden. Zo zette bijvoorbeeld Axelle Red haar handtekening onder de oproep tot behoud van België. Ter uwer informatie, Mevr. Red is Commandeur in de Kroonorde. Ook Eddy Merckx, in 1996 door de koning tot baron verheven, ondersteunt de petitie. Voorts zijn daar ook nog bijvoorbeeld Gorki-zanger Luc De Vos, die eind 2006 op de boekenbeurs zijn boek aan de koning schonk met de inscriptie “voor onze goede vorst” en Hugo Claus, Ridder in de Kroonorde en in de Orde van Leopold II.

Deze petitie van koninklijke lakeien is de laatste stuiptrekking van een stervend regime. Enkel een wereldvreemde 'elite' als de onze kan oproepen tot behoud van de Belgische solidariteit, lees - staatkundig georganiseerde roof. Wat kan het Mevr. Axelle Red, wiens vermogen in 2005 werd geschat op een slordige 2 miljoen euro, immers schelen dat er jaarlijks miljarden euro's van hardwerkende Vlaamse gezinnen naar het zuiden vloeien?

De Vlaamse ondernemers die elk jaar de helft van hun loon moeten afdragen aan de Belgische staat, de arme bejaarden die een nauwelijks toereikend pensioen krijgen en de vaders en moeders die allebei dag in dag uit gaan werken om rond te komen – zij ondertekenen deze petitie niet. Enkel een handjevol hofnarren met vet gespekte bankrekeningen die totaal blind zijn voor de Belgische realiteit voelen zich daartoe geroepen.